Praca w Niemczech

W Niemczech znajduje zatrudnienie wielu pracowników z zagranicy. Obecnie pracuje tam ponad 700 000 osób z Polski, najwięcej spośród krajów Unii Europejskiej. Dotyczy to pracowników fizycznych, jak też inżynierów oraz specjalistów. Zatrudnienie mogą znaleźć cukiernicy, piekarze, pracownicy rolni, masarze, kucharze, mechanicy samochodowi, stolarze, a także wykwalifikowani pracownicy budowlani. Spośród osób wykształconych największe szanse na pracę mają lekarze i informatycy. W Niemczech chętnie są zatrudniane polskie pielęgniarki do opieki nad osobami starszymi i chorymi, fizykoterapeuci oraz rehabilitanci. My, Polacy, spośród krajów unijnych, wybieramy najchętniej Niemcy z powodu ich bliskości.

Podejmowanie pracy przez obywateli Polski w Niemczech, polega na zasadzie swobody przepływu osób, wg której każdy obywatel Unii Europejskiej ma prawo do wyboru miejsca zamieszkania i zatrudnienia. Od 1 maja 2011, po 7-letnim okresie przejściowym, na terenie Unii zasada ta dotyczy obywateli polskich , a zatem na terenie Niemiec. Nie potrzeba pozwoleń na wykonywanie pracy, jak to miało miejsce wcześniej. Wielu z nas pamięta olbrzymie kolejki przed Konsulatem Niemiec osób ubiegających się o uzyskanie takiego pozwolenia. Polacy maja takie same prawa i obowiązki jak pozostali pracownicy, a pracodawca nie może ich dyskryminować ze względu na narodowość czy pochodzenie.
Tym samym, o podjęciu pracy decyduje wyłącznie pracodawca i kandydat do pracy. Jedynie musimy jej poszukać.

 

Metody znalezienia pracy

Osoby zainteresowane pracą w Niemczech mogą poszukiwać pracy poprzez:

•  ogłoszenia zawierające oferty pracy w prasie lub internecie,
•  zgłoszenie się do niemieckiej lub polskiej agencji pośrednictwa pracy,• przeglądanie ofert w Ochotniczym Hufcu Pracy (www.mbp.ohp.pl),
•  na pograniczu, udział w polsko-niemieckich dniach doradczych odbywających się w polskich i niemieckich urzędach pracy,
•  wyszukanie oferty na stronie internetowej niemieckiego urzędu pracy, www.arbeitsagentur.de > fuer-menschen-aus-de w zakładce dla osób z zagranicy lub skontaktowanie się z ZAV Auslandsvermiettlung Berlin dla osób z zagranicy lepiej wykwalifikowanych (www.arbeitsagentur.de /fachkraefte-ausland ),e-mail: ZAV Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.,
•  poszukiwanie pracy na własną rękę bezpośrednio u pracodawców.

 

Niemieckie urzędy pracy – Agentur für Arbeit , d. Arbeitsamt

Federalnemu Urzędowi Pracy w Norymberdze podlega 10 Dyrekcji Regionalnych ,a tym 156 lokalnych Agencji Pracy ( Agentur fuer Arbeit, wcześniej Arbeitsamt ).Uzupełnieniem tej sieci są liczne instytucje, m.in. regionalne partnerstwa transgraniczne (jednym z partnerów są publiczne służby zatrudnienia). Zarówno agencje pracy, jak i partnerstwa zajmują się doradztwem i pośrednictwem. W każdym urzędzie pracy jest możliwość rozmowy z doradcą ds. pracy. Osoby te udzielają niezbędnych informacji, a w razie potrzeby kierują do kompetentnych osób, gdzie będziemy mogli załatwić naszą sprawę, np. przekwalifikowanie zawodowe,jeśli brak zapotrzebowania w naszym zawodzie .

Prywatne agencje pośrednictwa pracy

Poszukując pracy u prywatnego pośrednika musimy otrzymać umowę (wg przepisów umowa ustna jest nieważna). Umowa ma określać warunki udostępnienia oferty pracy, a w szczególności rodzaj i wysokość opłat. Wysokość opłat uzależniona jest od statusu osoby poszukującej pracy oraz od stanowiska, o które się ubiega. Poniżej podajemy niektóre adresy internetowe niemieckich agencji pośrednictwa pracy:

www.jobware.de
www.stellenanzeigen.de
www.deutscher-stellenmarkt.de
www.arbeit-online.de
www.jobworld.de
www.jobmarket.de (również w języku polskim)
www.job24.de
www.mitarbeitersuche.de

 

Prasa niemieckojęzyczna i polskojęzyczna w Niemczech

Popularniejsze gazety to „Bild”, „Frankfurter Allgemeine Zeitung”, „Die Welt”, „Süddeutsche Zeitung”, „Frankfurter Rundschau”, „Der Spiegel”, „Fokus” czy tygodnik „Die Zeit”. W niedziele ukazują się „Bild am Sonntag“, „Welt am Sonntag“.
Gazety w języku polskim to m.in.: „Info&Tips” (wydanie papierowe oraz internetowe www.info-tips.de), „Samo Życie”, „Gazeta Polska Berlin”, „Kurier Berliński”.
Gazety na swoich stronach z ogłoszeniami zamieszczają oferty pracy zgłoszone przez pracodawców i prywatne agencje pośrednictwa pracy. Niektóre z nich mają portale internetowe, gdzie osoba poszukująca pracy może w każdej chwili wprowadzić swoje dane i szukać wolnych miejsc pracy.

 

Pozostałe metody uzyskania pracy

Poza sposobem szukania pracy w niemieckich urzędach pracy /Arbeitsamt/oraz przez prywatne agencje ,możliwe są jeszcze inne sposoby, np. poszukiwanie pracy na własną rękę, tzn. osobiście pytając pracodawców. Wiąże się to ze znacznymi kosztami (przejazd, koszt zakwaterowania, koszt wyżywienia). Innym sposobem jest zamieszczanie ogłoszeń o poszukiwaniu pracy w prasie, na tablicach ogłoszeń lub poprzez kontakty z innymi osobami, znajomymi.
Niekiedy ogłoszenia wywieszane są na tablicy ogłoszeń w konkretnych firmach.

 

Delegowanie do pracy za granicą ( w Niemczech) przez polską firmę lub agencję pośrednictwa pracy

Istnieje szereg firm polskich działających na rynku niemieckim jako wykonawcy zleceń dla niemieckich inwestorów. Bazują one w całości na pracownikach z Polski. Oddelegowanie do pracy wynoszące powyżej 183 dni traktowane jest jako zatrudnienie w Niemczech. Obowiązują wówczas niemieckie przepisy związane z zatrudnieniem ( za wyjątkiem ubezpieczenia społecznego w ZUS ). Adresy firm tego typu można znaleźć w internecie.
W Polsce od wielu lat działa wiele agencji/firm pośrednictwa pracy z ukierunkowaniem na Niemcy. Tutaj mogą zaistnieć różne warianty zatrudnienia, np. oddelegowanie do innego/innych pracodawcy/ów, wskazanie pracodawcy ,czy zatrudnienie bezpośrednio w danej firmie. Wyszukujemy je w internecie pod nazwą : agencja pracy (tymczasowej) , biuro zatrudnienia za granicą itp.

Ubieganie się o pracę

Niezbędne dokumenty osobiste jak świadectwa czy dyplomy , należy zabrać z Polski. Warto po niemiecku przygotować: podanie o pracę, przetłumaczone świadectwa potwierdzające kwalifikacje, np. dyplom ukończenia wyższej uczelni - te dokumenty są uznawane w Niemczech. Poszukując pracy najlepiej znaleźć obszary niedoboru pracowników na rynku pracy lub posiadać szczególne kwalifikacje. Często o przyjęciu nas do pracy decydują dobrze przygotowane dokumenty: życiorys, list motywacyjny i udokumentowane doświadczenie zawodowe, rodzaj posiadanego prawa jazdy.

 

Prawa pracy

Czas pracy w Niemczech wynosi średnio 39 godzin (4 dni po 8 godzin i 7 godzin w piątek) tygodniowo. Godziny pracy w urzędach i biurach rozpoczynają się najczęściej o godzinie 9, około godziny 12.30 są przerwy obiadowe (Mahlzeit). Przerwa na obiad nie jest wliczana do czasu pracy. Dzienny wymiar czasu pracy pracownika nie może przekroczyć 8 godzin. Można go przedłużyć do 10 godzin dziennie jedynie wtedy, gdy w okresie 6 miesięcy kalendarzowych lub 24 tygodni nie zostanie przekroczony średni ośmiogodzinny wymiar czasu pracy. Bardzo dużo osób pracuje w niepełnym wymiarze godzin. Obecnie stanowią oni 25% wszystkich zatrudnionych. W niepełnym wymiarze czasu pracują przeważnie kobiety. Podstawową formą takiego zatrudnienia jest tzw. Minijob. Najczęściej stosowaną formą jest Minijob, gdzie obowiązuje wynagrodzenie o wys. 450 € nie podlegające opodatkowaniu.

 

Urlop , kasy urlopowe pracowników budowlanych

Podstawowy wymiar urlopu to 2 dni za każdy przepracowany miesiąc . Pracownicy budowlani objęci są tzw. kasą urlopową / ULAK-Urlaubskasse /, co wynika z dużej fluktuacji zawodowej w tej branży. Fundusz urlopowy podlega przekazaniu co miesiąc do odpowiedniej kasy urlopowej /najczęściej w Wiesbaden/ w wysokości 1/12 należnego wynagrodzenia , co daje możliwość kumulowania dni urlopowych od różnych pracodawców i wykorzystanie go w całości w ostatnim miejscu pracy. Za niewykorzystany urlop, na wniosek pracownika, Kasa wypłaca stosowny ekwiwalent.

 

Wynagrodzenie za pracę

Stawki godzinowe pracowników w poszczególnych branżach gospodarki regulują układy taryfowe, corocznie negocjowane pomiędzy centralami związków zawodowych, a związkami pracodawców. Określają one minimalne stawki wynagrodzenia, jakie pracodawca jest zobowiązany wypłacać pracownikom. Powszechna płaca minimalna w Niemczech nie istnieje. Jedynie w pojedynczych przypadkach (budownictwo, rzemiosło malarskie i lakiernicze, dekarstwo, prace rozbiórkowe i złomujące) uzgodniono stawki minimalne. Pracodawcy nie wolno ustalać wynagrodzenia zróżnicowanego ze względu na płeć pracownika. Pracodawca zobowiązany jest również przestrzegać postanowień szczegółowych układów taryfowych. Zgodnie z uchwaloną przez Bundestag 24 marca 2011 r. i 15 kwietnia br. przez Bundesrat nowelizacją ustawy o użyczaniu pracowników, od 1 maja 2011 r. wprowadzono stawkę minimalną 7,79 euro za godzinę w landach zachodnich i 6,89 euro w landach wschodnich.

 

Formy zakwaterowania

Rynek mieszkaniowy w Niemczech opiera się głownie na wynajmie. Ponad połowa Niemców wynajmuje mieszkania. Wiąże się to z wysokimi cenami zakupu mieszkania oraz dużą mobilnością zawodową Niemców. Istnieje też możliwość wynajmu mieszkania wspólnie z innymi osobami, co zmniejsza koszty zakwaterowania. Właściciele mieszkań żądają kaucji / zwrotnej / w wysokości od 1 do 3-krotności miesięcznego czynszu oraz opłaty za pierwszy miesiąc z góry. Można też szukać miejsca w tzw. hostelu, czyli hotelu z pokojami wieloosobowymi, z piętrowymi łóżkami czy wspólnymi kuchniami i łazienkami. Ich ceny za noc wynoszą od 20 euro i więcej. Mieszkań można poszukiwać u pośredników wynajmu (Mitwohnzentralen) pod adresem : www.mitwohnzentrale.de lub www.homecompany.de. Można się też udać do pobliskiego Wohnungsamt (biura kwater), gdzie można uzyskać informacje o mieszkaniach socjalnych (Wohnungsgesellschaften).
Sporo firm niemieckich posiada własną bazę zakwaterowania o bardzo różnym poziomie i cenie. W branży budowlanej często są to kontenery mieszkalne. Odpłatność, najczęściej niewysoka, jest potrącana z wynagrodzenia.

 

Konto bankowe

Założenie konta bankowego w Niemczech nie jest trudne. Często trzeba przedstawić oprócz dokumentu tożsamości, dowód posiadania adresu w Niemczech. Stąd lepiej jest zameldować się przed założeniem konta. Zameldowanie jest też istotne przy późniejszym ustaleniu prawa do rozliczenia podatku. Jego brak ogranicza ewentualny zwrot podatku.

• Najpopularniejszym rodzajem konta w Niemczech jest Girokonto , odpowiednik polskiego Rachunku Oszczędnościowo- Rozliczeniowego).
  Posiadanie konta daje możliwość:
• wypłaty pieniędzy przy użyciu karty bankomatowej, najczęściej jest to usługa darmowa,
• dokonywanie przelewów pieniężnych za pomocą poleceń wpłaty (blankietów),
• płacenie stałych rachunków, np. za czynsz, energię itp.,
• płacenie rachunków bezpośrednim przelewem z konta , tzw. polecenie zapłaty .

Uwaga: niemieckie Urzędy Skarbowe dla udokumentowania naszych wydatków związanych z odliczeniami podatkowymi często wymagają dowodu w postaci wyciągu bankowego!

 

Ubezpieczenie zdrowotne

Podstawowa opieka zdrowotna w Niemczech ma charakter ustawowy - GKV. Uzupełnieniem systemu ustawowego jest prywatny - PKV. Każdy może ubezpieczyć się prywatnie, a jeśli nie, to państwo nałoży na niego obowiązek ubezpieczenia. Obok utrzymywanych przez rząd i landy placówek służby zdrowia, istnieją też instytucje prywatne.

Ubezpieczeni w ustawowym ubezpieczeniu zdrowotnym, a objętym nim jest ich ok. 90% Niemców, płacą składkę na ubezpieczenie zdrowotne przekazywaną na Fundusz Zdrowia (niem. Gesundheitsfond – odpowiednik polskiego NFZ). Fundusz Zdrowia środki te przekazuje następnie publicznym kasom chorych , których jest ok. 130,a przynależność do nich jest kwestią wyboru. Po zakończeniu zatrudnienia w Niemczech należy niezwłocznie rozwiązać umowę z daną kasą chorych – wyjątkiem jest zarejestrowanie się w urzędzie pracy lub dalsze zatrudnienie u niemieckiego pracodawcy, ponieważ wtedy Kasa nalicza obowiązkową składkę z kontynuacji ubezpieczenia i to w wysokich kwotach.

Osoby zarabiające więcej niż 4.462,50 euro mogą ubezpieczyć się w prywatnej kasie chorych działającej na zasadach rynkowych albo też pozostać w kasie ustawowej.

W kasach ustawowych niepracujący małżonek i dzieci objęte są ubezpieczeniem bezpłatnie, a w prywatnych należy opłacić oddzielną składkę za każdego członka rodziny.

Zasiłek chorobowy jest płatny przez pracodawcę (100% wynagrodzenia) przez okres 6-ciu tygodni, kasa chorych potem kontynuuje jego wypłatę, który wynosi 70% wynagrodzenia do max. 78 tygodni.

 

Informacja dodatkowa

Na poniższych stronach można znaleźć aktualne informacje, na temat społeczności polskiej funkcjonującej w Niemczech, ciekawych wydarzeniach, koncertach, jak możemy spędzić czas wolny / muzea , wycieczki itp. /:

www.mypolacy.de
www.zycieipracawniemczech.pl
www.polacywniemczech.de

Powyższe strony zawierają też szereg praktycznych informacji z zakresu ubezpieczenia, zatrudnienia, pomocy w załatwianiu spraw urzędowych itp.